Działanie PiS i założenia projektu PSL
Ograniczenie kadencji do dwóch możliwych (w przypadku władz samorządowych) wprowadziło w 2018 r. Prawo i Sprawiedliwość. Politycy argumentowali wówczas decyzję kwestiami chronienia lokalnych społeczności przed, m.in. patologiami, wynikającymi z wieloletnim piastowaniem władzy przez jednego wybrańca. Przypomnijmy, że w tamtym czasie wprowadzono również nowelizację Kodeksu wyborczego, wydłużając tym samym kadencję samorządów do pięciu lat.
Przedstawiciele PSL niejednokrotnie poruszali w przestrzeni publicznej temat zniesienia liczby kadencji dla samorządowych włodarzy. W 2024 r. w sprawie wypowiadał się, m.in. wicepremier i minister obrony narodowej, Władysław Kosiniak Kamysz. Polityk podkreślał wówczas, że podejmowanie decyzji co do ponownego obsadzania na stanowiskach wójtów, burmistrzów czy prezydentów, powinny należeć do mieszkańców, a nie być z góry określane przez rząd.
„Prędzej mi ręka uschnie, niż za tym zagłosuję”
Duże znaczenie w sprawie ma natomiast stanowisko Koalicji Obywatelskiej, a przede wszystkim premiera, Donalda Tuska. Jak informuje Wyborcza, głosy wśród przedstawicieli klubu są podzielone. Posłowie związani z samorządem popierają inicjatywę PSL, z kolei pozostali są przeciwni albo nie mają zdania. Warto wspomnieć, że Lewica oraz partia Razem opowiada się za brakiem wprowadzania zmian w tej materii.
- Ostateczne zabetonowanie władzy samorządowych feudałów. Prędzej mi ręka uschnie, niż za tym zagłosuję – napisał na platformie X (dawny Twitter), kandydat na prezydenta RP, przedstawiciel partii Razem, Adrian Zandberg, odnosząc się do planów PSL.
Apel lokalnych samorządowców
28 czerwca podczas zjazdu wojewódzkiego klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w Krakowie, politycy ogłosili, że w nadchodzących dniach złożą w Sejmie projekt ustawy likwidującej kadencyjność.
Dziś, w czwartek, 3 lipca, pod olsztyńskim ratuszem miała miejsce konferencja prasowa, poświęcona sprawie. W wydarzeniu udział wzięli: senator, Gustaw Marek Brzezin, wójtowie, burmistrzowie, a także warmińsko-mazurscy samorządowcy. Zgromadzeni zgodnie apelowali o przywróceni pełni praw wyborczych mieszkańcom, a także zakończenie „sztucznych ograniczeń”.
Niekonstytucyjność i powstawanie mafii
Jako jeden z pierwszych mówców wystąpił przewodniczący Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Krzysztof Szulborski, sprawujący również funkcję burmistrza Miłakowa (II kadencja). Podkreślał on istotność zmiany nie tylko w obliczu niekonstytucyjności, ale również zwrócił uwagę na pojawiające się w środowisku politycznym głosy, że kadencyjność zapobiegnie tworzeniu mafii.
- Niekonstytucyjność to nie jest jedyny problem. Od 2010 r. przy każdych wyborach samorządowych, między 30 a 40 procent samorządowców się zmienia. Twierdzenie, że są mafie, które dożywotnio obejmują te funkcje, nie ma pokrycia. To mądrość obywateli decyduje, kogo zmienić, a kto ma zostać – wskazał.
Przed mikrofonem Krzysztof Szulborski, przewodniczący Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich i burmistrz Miłakowa
Szulborski zwrócił także uwagę na ryzyko wystąpienia zagrożenia w dzisiejszych czasach. Tłumaczył, że przygotowanie kadr jest kosztowne oraz wymaga indywidualnego zaangażowania każdego z włodarzy. Według niego, dwukadencyjność miałaby nieść za sobą pozbawienie możliwości obrony mieszkańców.
- Proces przygotowania następnych będzie długotrwały i kosztowny – skwitował.
Głos lokalnej społeczności jako wyznacznik
Kolejno głos zabrał wójt gminy Iława, Krzysztof Harmaciński, sprawujący obecnie siódmą kadencję. Włodarz określił wprowadzone w 2018 r. jako „absurd” i dodał, że kluczowy jest głos lokalnej społeczności.
- Kto jest dobrym gospodarzem, dostaje kolejną taryfę zaufania. Nie możemy mówić o żadnym skorumpowaniu – zapewniał. Dodał również, że aby utrzymać panujące zasady oraz zachować sprawiedliwość, należałoby takową decyzję wprowadzić na wszystkich szczeblach.
Wójt gminy Iława, Krzysztof Harmaciński
„Przez skromność nikt nie odważył się wyartykułować chęci zmiany”
Swoje zdanie wyraził także wieloletni burmistrz Mikołajek (obecnie siódma kadencja), Piotr Jakubowski. Wyraził poparcie dla inicjatywy, zaznaczając, że w towarzystwie innych samorządowców zdarzało mu się rozmawiać o korzystnym pomyśle.
- Od jakiegoś czasu dyskutujemy o tym, ale chyba przez skromność nikt nie odważył się wyartykułować chęci zmiany. Zacznijmy te zmiany od Sejmu i Senatu – mówił.
Burmistrz Mikołajek, Piotr Jakubowski
Nastąpi powrót do „dobrych zwyczajów”?
Pomysł otwarcie poparł także radny Lidzbarka Warmińskiego, Tomasz Naumczyk, występujący w zastępstwie burmistrza oraz inni obecni na konferencji działacze. Pojawiła się również opinia, dotycząca upolitycznienia stanowisk, do którego może dojść poprzez funkcjonowanie dwukadencyjności, a także „zabetonowania” politycznego.
Radny Lidzbarka Warmińskiego, Tomasz Naumczyk
- Zabetonowanie polityczne nie dojdzie do skutku. To powątpiewanie w decyzje mieszkańców – wskazywała Maria Bąkowska, członkini zarządu województwa warmińsko-mazurskiego.
Członkini zarządu województwa warmińsko-mazurskiego, Maria Bąkowska
Inicjatywę klubu PSL wspiera również wojewoda, Radosław Król. Podczas konferencji zapewnił, że informację o lokalnym przedsięwzięciu przekaże ministrowi spraw wewnętrznych.
- Trzeba powrócić do dobrych zwyczajów – zaznaczył.
Przemawia wojewoda warmińsko-mazurski, Radosław Król
Jakie będą następne kroki?
Kolejnym krokiem w kierunku rozpatrzenia projektu będą rozmowy z koalicjantami i właściwe procedury legislacyjne. Zgodnie z danymi przekazanymi przez samorządowców, ustawa likwidująca kadencyjność, odblokowałaby około 60 procent wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w regionie.
- Projekt jest bardzo wyraźny. Dążymy też do wielostopniowego kandydowania. Drugi projekt w takim samym wymiarze przygotowuje Senat. Teraz wymaga to konsultacji koalicyjnych. Ta sprawa jest bardzo konkretna. Niech społeczeństwo będzie miało mandat demokratyczny – apelował senator, Gustaw Marek Brzezin.
Przed mikrofonem senator, Gustaw Marek Brzezin
Komentarze (38)
Dodaj swój komentarz