Dziś jest: 26.10.2025
Imieniny: Damiana, Ewarysta
Data dodania: 2025-10-26 09:04

Izabela Nowakowska

Od siedziby burgrabiego do restauracji – burzliwe dzieje Willi Casablanca w Olsztynie

Od siedziby burgrabiego do restauracji – burzliwe dzieje Willi Casablanca w Olsztynie
Villa Casablanka na olsztyńskiej starówce
Fot. Artur Szczepański / Olsztyn.com.pl

Dobrze znany mieszkańcom Olsztyna budynek na przestrzeni lat nie raz zmienił swoje przeznaczenie. Mieściła się w nim biblioteka i klub garnizonowy, był także siedzibą burgrabiego. Obecnie funkcjonuje tam od lat restauracja „Casablanca”.

reklama

W bliskim sąsiedztwie Zamku Kapituły Warmińskiej, tuż obok rzeki Łyny i parku Podzamcze mieści się Willa Casablanca. Obecnie znajduje się w niej restauracja wraz z winiarnią i salą konferencyjną, ale ten znany, olsztyński budynek ma swoją długą i ciekawą historię.

Już w 1662 roku pojawiły się pierwsze wzmianki o tym miejscu. Pierwotnie była to siedziba burgrabiego (w późniejszych latach przyjęły się takie nazwy jak „Pałac Burgrabiego” czy „Dom burgrabiów”), który był odpowiedzialny za stan i wyposażenie zamku.

Budynek był wielokrotnie przebudowywany, a jego gruntowna przebudowa miała miejsce w 1758 roku. W późniejszych latach (1772-1862) zajmował go dzierżawca domeny Stary Dwór – Posorty, niedaleko Kortowa. Następnie willę przejęło wojsko. W drugiej połowie XIX wieku mieścił się tam klub oficerski. W 1907r. Właśnie w środowisku wojskowym doszło do tragicznych wydarzeń, z miłością w tle. Ale do tej historii jeszcze wrócimy.

Po roku 1907 budynek trafił w ręce Ernsta Haricha, który był właścicielem drukarni, a także wydawcą „Allensteiner Zeitug” (niemieckojęzycznej gazety wydawanej w latach 1841-1945). Nowy właściciel kolejny raz przebudował budynek, a nadany mu w 1913 roku kształt zachował się do tej pory. Willa stała się rezydencją rodzinną i kamienicą czynszową. Część z jej pomieszczeń była wynajmowana urzędnikom państwowym i oficerom olsztyńskiego garnizonu.

Po II wojnie światowej budynek znów trafił w ręce wojska. Mieściła się w niej Biblioteka Wojskowa i Klub Garnizonowy, który był głównym wojskowym ośrodkiem kultury Olsztyna, aż do początków XXI wieku. Instytucja ta organizowała i rozpowszechniała działalność kulturalną, oświatową i rozrywkową. Pierwotnie nazwana Garnizonowym Klubem Oficerskim „Wiarus”. W 2003 roku jej siedzibę przeniesioną do koszar przy ulicy Saperskiej.

W 2010 roku niszczejąca powoli opustoszała Willa znalazła nowych właścicieli, a rok później rozpoczęto prace budowlano - konserwatorskie. W 2013 roku otwarto w niej restaurację „Casablanca”, która funkcjonuje tam do dziś.

Najpierw „Willa Mord” - czyli morderstwo z trójkątem miłosnym w tle

Pora żebyśmy wrócili do wydarzeń z 1907 roku, które sprawiły, że budynek na jakiś czas dostał niechlubny przydomek „Willa Mord”. W trakcie świąt Bożego Narodzenia (w nocy z 25 na 26 grudnia), doszło do zbrodni. Kapitan 73 Pułku Artylerii – Harold von Groeben zastrzelił w willi męża swojej kochanki Antonii (Toni) - majora Augusta von Schoenbecka, oficera Sztabu Generalnego. Ciało majora zostało znalezione nad ranem, w jego pokoju. Schoenbeck zginął od kuli wymierzonej w jego czaszkę, jednak broni z której została wystrzelona nigdy nie znaleziono. Pod koniec roku kochankowie zostają aresztowani. Harold von Groeben pod zarzutem morderstwa, a Antoinette von Schoenebeck o podżeganie i współudział w morderstwie. Oboje zostali skierowani do szpitala psychiatrycznego w Kortowie (Kortau) w styczniu 1908 roku. Oskarżony o mord major 2 marca popełnił samobójstwo, proces jego kochanki został umorzony po jej próbie samobójczej.                 

Historia Willi Casablanca to na pewno materiał na niejeden artykuł i niejedną książkę. Mury charakterystycznego budynku widziały niejedną, nie tylko miłosną historię. Była ona miejscem rozrywki, hazardu, romansów i morderstw. W tej chwili jej losy się uspokoiły, od kilkunastu lat w jej murach funkcjonuje znana olsztyńska restauracja, i nic nie wskazuje na to by w najbliższym czasie się to zmieniło.

Galeria

Komentarze (5)

Dodaj swój komentarz

  • Kamil 2025-10-26 11:16:14 37.31.*.*
    Jadłem tam Bardzo dobre jedzenie Pozdrawiam pana Czarka Właściciela :)
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • Nie DLa Bonżura 2025-10-26 10:49:42 164.127.*.*
    Gratulację dla pani Izabeli Nowakowskiej za b. interesujący artykuł. Styl pisania inny niż u wielu redaktorów portalu. Czekamy na podobne artykuły.
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 1 0
  • Janusz Pisiewicz 2025-10-26 10:01:15 95.160.*.*
    Zastanawiam się jednakże, jak może wiglądać okazał rezydencja murgrabiego Paula Marka? 🙄
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 1 1