Kobiety żyją dłużej. Czy to uczciwe?

Dane GUS

Przez wiele lat w społeczeństwie istniała teoria, że mężczyźni żyją krócej od kobiet z powodu prowadzenia niezdrowego trybu życia czy wykonywania ciężkiej, fizycznej, stresogennej pracy. Jednak czasy się zgoła zmieniły. Obecnie utrzymanie rodziny nie spoczywa wyłącznie na barkach płci męskiej, a zdarza się, że w tej roli prym wiodą kobiety. Mimo wszystko ogólna zmiana trybu pracy nie wpłynęła na równowagę, co do długości życia.

Główny Urząd Statystyczny (GUS) podaje w opracowanym raporcie, iż Polki dożywają średnio 82 lat, a Polacy ok. 74,7 (dane na 2023 r.).

- Wyższa umieralność wśród mężczyzn w Polsce w porównaniu do kobiet występuje w niemal wszystkich grupach wiekowych – piszą eksperci.

Złe nawyki czy uwarunkowania genetyczne?

Jako główne przyczyny zgonów u mężczyzn uważa się choroby układu krążenia i choroby nowotworowe. Naukowcy powołują się także na złe nawyki, częściej spotykane u tej płci, takie jak picie alkoholu czy palenie papierosów. Natomiast, jak wskazują dziennikarze serwisu Medonet, o podobnej sytuacji możemy mówić w przypadku szympansów, goryli czy orangutanów. Zwierzęta jednak nie spożywają alkoholu ani nie palą papierosów.

Jeden z naukowców Uniwersytetu w Newcastle (Wielka Brytania), Tom Kirkwood, podczas badań, dotyczących biologiczne podstawy starzenia się, doszedł do wniosku, iż faktorem odpowiedzialnym za długość życia obu płci, jest genetyka.

Kobiety posiadają dwa chromosomy X, co z naukowego punktu widzenia, jest korzystniejsze od pary XY, posiadanej przez mężczyzn. Na genetyczne uwarunkowania różnic wpływać może aktywność genów regulujących procesy zapalne.

- Osoby z predyspozycją do słabszej reakcji potencjalnie mają większe szanse na dłuższe życie. Sugeruje się właśnie, że kobiety genetycznie są dysponowane do słabszej reakcji, podczas gdy mężczyzn charakteryzuje tzw. profil „pro-zapalny” - wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Katarzyna Wieczorowska-Tobis z Katedry Geriatrii i Gerontologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, w artykule pt. „Dlaczego mężczyźni żyją krócej”, cytowana przez Serwis Zdrowie.

Kolejna hipoteza zakłada, że w ciele mężczyzn znajduje się więcej komórek narażonych na mutacje, ponieważ są z reguły wyżsi od kobiet.

Tętno w czasie cyklu menstruacyjnego działa na korzyść pań

Warto wspomnieć także o teorii, związanej z tętnem w drugiej połowie cyklu menstruacyjnego, którego doświadcza płeć piękna. Ma ono bowiem wzrastać, dzięki czemu organizm odczuwać ma stan porównywalny do umiarkowanej aktywności fizycznej.

Wpływ dokonywanych kastracji u mężczyzn

Niektórzy eksperci powołują się także na istotę hormonów płciowych: testosteronu i estrogenu, argumentując to przypadkami z XIX wieku, kiedy to na dworach królewskich chłopcy poddawani byli kastracji. Przypadki te przeanalizował koreański naukowiec, Han-Nam Park, dochodząc do wniosku, że ci, którym usunięto jądra przed okresem dojrzewania, dożywali średnio 70 lat, podczas gdy pozostali ok. 50.

Zasada dotyczy nie tylko ludzi

Odchodząc nieco od opisanej wyżej tendencji, dotyczącej Polski oraz ogólnie panującej w społeczeństwie na całym świecie, okazało się, iż płeć żeńska żyje dłużej nie tylko wśród ludzi, ale również dotyczy większości ssaków. Przyjrzeli się temu naukowcy z Biometry and Evolutionary Biology Laboratory z uniwersytetu w Lyonie (Francja), biorąc pod lupę dane demograficzne dot. 134 populacji 101 gatunków dziko żyjących zwierząt. Badania objęły takie ssaki, jak: lwy, nietoperze czy orki.

Jak podaje National Geographic, wyniki analizy okazały się następujące: samice żyją dłużej od samców aż u 60 proc. gatunków, o średnio 18,6 proc.

- Eksperci oceniają, że różnice w długości życia częściowo wynikać mogą z lokalnych warunków środowiskowych, w których dany gatunek funkcjonuje bądź dostępności zasobów niezbędnych do przetrwania – dowiadujemy się z materiału National Geographic.

Stopniowe wydłużanie trwania życia u obu płci

Wracając jednak do świata ludzi, warto podkreślić, że od ponad 200 lat obserwuje się stopniowe wydłużanie trwania życia u obu płci (natomiast bezapelacyjnie przodują kobiety). Na temat czynników, które się na to złożyły, dowiedzieć możemy się z artykułu pt. Dlaczego kobiety żyją dłużej niż mężczyźni? Przegląd czynników biologicznych i pozabiologicznych”, autorstwa dr hab. n. med. Barbary Grylewskiej z Katedry Chorób Wewnętrznych i Gerontologii Uniewersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Ekspertka powołuje się tam bowiem na: poprawę warunków socjoekonomicznych, większą dostępność opieki medycznej, a tym samym lepsze zapobieganie i wcześniejsze wykrywanie chorób i ich optymalne leczenie, a w efekcie lepsze rokowanie.

Czy to uczciwe, że kobiety żyją dłużej?

Oczywiście kwestia uczciwości, powinna być w tym aspekcie subiektywnym przemyśleniem. Jak wskazujemy w niniejszym artykule długość życia stanowi wypadkową wielu czynników społecznych i złożonych interakcji biologicznych. Należy mieć też na uwadze, że przedstawione teorie oraz wyniki badań nie dotyczą każdego człowieka a są uśrednione.