Święto Trzech Króli jest starsze niż Boże Narodzenie. Jaka jest jego historia?

6 stycznia w kościele chrześcijańskim to święto Objawienia Pańskiego, nazywanego potocznie świętem Trzech Króli. Uroczystość ma uczcić objawienie się Boga człowiekowi. Ze świętem związana jest historia opisana w Ewangelii św. Mateusza, według której mędrcy ze Wschodu (Kacper z Indii, Melchior z Persji oraz Baltazar z Arabii) przybyli do Betlejem, aby oddać pokłon Jezusowi.

Objawienie Pańskie jest jednym z najstarszych świąt ustanowionych przez Kościół. We wczesnym chrześcijaństwie dzień ten obchodzony był na Wschodzie jako święto Bożego Narodzenia oraz jako uroczystość mająca na celu wspomnienie pokłonu mędrców, Chrztu Pańskiego oraz przemiany wody w wino w Kanie Galilejskiej. To trzy wydarzenia, w których Bóg w szczególny sposób objawił się światu w Chrystusie.

Na przełomie XV i XVI wieku pojawił się zwyczaj święcenia 6 stycznia złota i kadzidła. Następnie okadzano domy i obejście, co miało symbolicznie zabezpieczyć ich mieszkańców przed chorobami i nieszczęściami. W tym samym celu poświęconym złotem dotykano całej szyi.

W XVIII wieku powszechny stał się zwyczaj święcenia kredy, którą następnie pisano na drzwiach symbole C+M+B, czyli „Christus Mansionem Benedicat”, co z łaciny znaczy „Niech Chrystus błogosławi ten dom (mieszkanie)” lub K+M+B, tj. imiona trzech mędrców: Kacper oraz Melchior i Baltazar (Piszesz na drzwiach C+M+B = 2025? To błąd). Kredą symbole te pisano również na płotach, co miało chronić całą posesję przed nieszczęściami.

Tego dnia dzieci przebrane w kolorowe stroje chodziły z gwiazdą i pukały do drzwi sąsiadów. Śpiewały przy tym kolędy o trzech królach, a w zamian otrzymywały rogale, zwane „szczodrakami”. Przy kościołach stawały także stragany.

Święto Trzech Króli nie zawsze było dniem wolnym od pracy. W powojennej Polsce tego dnia ustawowo nie szło się do pracy, ale 16 listopada 1960 r. prawo to zostało zniesione ustawą Sejmu PRL. Dopiero we wrześniu 2010 r. rozpoczęto prace legislacyjne nad ustanowieniem 6 stycznia dniem wolnym. Zmiana ustawy została podpisana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 19 listopada 2010 r. i ogłoszona w Dzienniku Ustaw 26 listopada 2010 r. To oznacza, że 6 stycznia 2011 r. był pierwszym od 51 lat dniem Objawienia Pańskiego wolnym od pracy.

Obecnie w wielu polskich miejscowościach organizowane są także Orszaki Trzech Króli, odbywają się uliczne jasełka, połączone ze wspólnym kolędowaniem rodziców i dzieci. W Olsztynie w tym roku także zaplanowano orszak. Więcej o tym pisaliśmy w materiale: Orszak Trzech Króli 2025 w Olsztynie. Przejdą pod hasłem "Kłaniajcie się królowie!" [PROGRAM, TRASA]