Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 w Toruniu jako czwarte dziecko Mikołaja Starszego oraz Barbary, z domu Watzenrode. Ojciec uczonego handlował miedzią (stąd może pochodzić nazwisko "Kopernik", od niemieckiego "kupfer"), uczestniczył także w negocjacjach finansowych w trakcie wojny trzynastoletniej.
Dzięki protekcji wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrodego w roku 1491 Mikołaj oraz Andrzej Kopernikowie rozpoczęli studia na Akademii Krakowskiej. Najprawdopodobniej w tamtym czasie otrzymał tzw. "święcenia niższe" i został kanonikiem warmińskim (pomocnik biskupa, nie będący przy tym księdzem). W 1496 roku rozpoczął studia prawnicze w Bolonii. Rok później powrócił na Warmię, gdzie przebywał do 1501 roku, kiedy to rozpoczął studia medyczne w Padwie. Do kraju wrócił na stałe w 1503 roku.
W początkowym okresie sprawowania kanonikatu Kopernik znajdował się w Lidzbarku (gdzie siedzibę miało biskupstwo), gdzie zajmował się czynnościami administracyjnymi i dyplomatycznymi. W tym czasie sporządził także mapę Prus i Warmii.
Łukasz Watzenrode chciał, by Mikołaj objął po nim biskupstwo. Kopernik wybrał jednak karierę naukową. Doprowadziło to do konfliktu, przez który siostrzeniec biskupa musiał udać się do Fromborka.
Do Olsztyna Kopernik przybył w 1516 roku, skąd zarządzał dobrami kapituły warmińskiej. Zarządzał także folwarkami w regionie. Po wybuchu wojny polsko krzyżackiej, 4 stycznia 1520 astronom wraz z Janem Scultetim został oddelegowany do negocjacji z wielkim mistrzem zakonu, Albrechtem Hohenzollernem. Gdy Warmię opuściła większość kapituły, Mikołaj Kopernik otrzymał zadanie obrony zamków. W listopadzie 1520 roku zwrócił się (w imieniu kanoników) z prośbą o pomoc do króla Zygmunta I Starego. Napisany przez Kopernika list został przechwycony przez krzyżaków. Na szczęście król dowiedział się o zagrożeniu inną drogą i wysłał do Olsztyna posiłki.
Na przełomie 1520 i 1521 wielki mistrz Albrecht Hohenzollern wezwał Olsztyn do kapitulacji. W przypadku odmowy zamek i miasto miały ulec zniszczeniu. Obrońcy (na czele których stał m. in. Kopernik) odrzucili wezwanie. Niedługo później wojska polskie zwyciężyły w potyczce pod Dobrym Miastem. Krzyżacy odeszli w kierunku Lubawy, zostawiając Olsztyn.
Obrońcy poczuli się pewniej - wysłali grupę jeźdźców po żywność do Dobrego Miasta. W tym samym czasie oddział krzyżacki, pod dowództwem Wilhelma von Schaumburga ruszył na Olsztyn. Rozbicie jazdy polepszyło morale atakujących - przypuścili atak na zamek. Udało się wyłamać furtę młyńską, ale z powodu braku drabin nie mogli wspiąć się na mury. Olsztyn został obroniony.
Po wojnie z zakonem krzyżackim Kopernik został mianowany komisarzem Warmii. W 1523 roku sprawował funkcję generalnego administratora biskupstwa warmińskiego. Następnie przez kilka lat był kanclerzem kapituły warmińskiej.
Kopernik wrócił do Fromborka, gdzie oddał się pracy naukowej. To tam powstały najważniejsze dzieła astronoma, łącznie z "O obrotach sfer niebieskich" - w których przedstawiał przełomową na tamte czasy teorię heliocentryczną, rozpoczynając zmiany nie tylko w astronomii, ale także w samej nauce. Oprócz tego Kopernik sformułował ilościową teorię pieniądza. prawo Kopernika-Gershama w ekonomii oraz twierdzenie Kopernika w geometrii płaskiej.
Resztę życia Mikołaj Kopernik spędził we Fromborku, poświęcając się nauce. Zmarł w 1543 roku, kilka miesięcy po udarze mózgu, w czasie którego utracił mowę i doznał paraliżu prawej strony ciała. Księgozbiór astronoma został przekazany diecezji warmińskiej. W 1626 roku zbiory zostały skradzione przez Szwedów. Większość z 46 tomów znajduje się obecnie w bibliotece Uniwersytetu w Uppsali.
Komentarze (5)
Dodaj swój komentarz