Konferencja delegatury NIK w Olsztynie. ''W takim tempie pozbędziemy się azbestu za dekady''

- Chcieliśmy sprawdzić, jak przebiega realizacja zadań związanych z oczyszczaniem kraju z azbestu - rozpoczął konferencję prezes olsztyńskiej delegatury NIK, Piotr Górny. - Naszym zdaniem nie zostanie dotrzymany termin, który został wyznaczony na 2032 rok.  

Według przeprowadzonej przez urząd kontroli, po ponad 12 latach od uchwalenia programu usunięto niecałe 17% z ok. 8,5 miliona ton zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych. Do usunięcia zostało 7 milionów ton azbestu, co wymaga kolejnych 49 lat, licząc od zakończenia programu. 

Obecne tempo unieszkodliwiania azbestu wynosi około 120 tys. ton rocznie. W skontrolowanych województwach (warmińsko-mazurskie, mazowieckie, lubelskie, małopolskie, łódzkie) usunięcie pozostałego azbestu w takim tempie wymagać będzie od 30 do 102 lat. Absolutnym rekordzistą jest pod tym względem gmina Frombork, gdzie czas niezbędny do usunięcia azbestu oszacowano na... 149 lat. 

Podawanych przez NIK przyczyn tak wolnego tempa pozbywania się azbestu jest kilka - głównie brak pieniędzy i nieskuteczne prawo. 

- Podstawową barierą, jeżeli chodzi o usuwanie i unieszkodliwianie azbestu, są koszty remontu dachu. Większość tego azbestu stanowi pokrycia dachowe domów, budynków mieszkalnych. Obecnie dofinansowanie stanowi 10% kosztów całości. Mniej więcej tyle stanowi usunięcie i zutylizowanie wyrobów azbestowych tworzących pokrycia dachowe. 90% to jest koszt nowego dachu i po prostu ludzi na to nie stać - wyjaśnia Górny. - Jeżeli stają przed taką perspektywą, że muszą zmienić dach ze względów zdrowotnych, ale nie mają na to pieniędzy, sami odpowiadają "nas na to nie stać" i żyją w szkodliwych warunkach.

W związku z wynikami kontroli NIK wystosowała wnioski do ministra rozwoju i technologii, marszałków województw i organów wykonawczych. Mają one pomóc w usprawnieniu procedur utylizacji azbestu. 

Olsztyńska delegatura Najwyższej Izby Kontroli pracuje intensywnie także w innych obszarach - w ciągu najbliższych miesięcy przedstawione zostaną wyniki kontroli stosowania ustawy prawo zamówień publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz kontroli utrzymania i zarządzania cmentarzami komunalnymi w województwie warmińsko-mazurskim.