Dziś jest: 29.03.2024
Imieniny: Eustachego, Helmuta
Data dodania: 2011-12-13 03:16

Łukasz Lewandowski

Generał zamiast Teleranka, czyli kulisy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce

13 grudnia tego roku mija 30 rocznica stanu wojennego w Polsce. Rozmowa z pasjonatem historii, prawnikiem Krzysztofem Kierznowskim o tamtych dramatycznych wydarzeniach.

reklama

 

Panie mecenasie jakie były przyczyny wprowadzenia stanu wojennego w 1981 roku ?

 

 - Żeby zrozumieć złożoność ówczesnej sytuacji musimy się cofnąć o kilka lat wstecz. Już we wrześniu 1976 roku jako pokłosie wydarzeń radomskich powstał Komitet Obrony Robotników. Z kolei po fali strajków w sierpniu 80' na mocy porozumień sierpniowych zarejestrowano pierwszy w Polsce Niezależny Samorządny Związek Zawodowy " Solidarność". Na początku lat 80 – tych widać było jak na dłoni niezadowolenie społeczeństwa z polityki władz oraz rodzący się w atmosferze niepokojów społecznych i strajków ruch demokratyczny. Olbrzymi wkład w przebudzenie narodu wniósł także wybór Kardynała Karola Wojtyły na Papieża i wizyta Jego Świątobliwości w Polsce w roku 1979. Oficjalnym powodem wprowadzenia stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju oraz zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego wobec nadchodzącej zimy. Zaistniałą sytuację tłumaczono również groźbą interwencji zbrojnej wojsk Układu Warszawskiego. Jednak najistotniejszą przyczyną, którą przemilczano, była po prostu obawa reżimu komunistycznego przed utratą władzy.

 

Jak w praktyce wyglądało wprowadzenie stanu wojennego w kraju ?

 

 - W nocy z 12 na 13 grudnia uchwałą Rady Państwa wprowadzono w Polsce stan wojenny. Władzę w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z gen. W. Jaruzelskim na czele. W wielu ośrodkach na terenie całego kraju internowano działaczy związkowych i niepodległościowych oraz członków opozycji. Zakazano strajków, protestów, manifestacji, zmilitaryzowano radio, telewizję i wiele zakładów przemysłowych.

 

Takie działania musiały zapewne napotkać opór społeczny ?

 

- Oczywiście. Mimo wielkiej mobilizacji władz w wielu miejscach doszło do wybuchu protestów np: w kopalni Wujek, gdzie podczas pacyfikacji ZOMO zastrzeliło 9 górników. Opór najdłużej trwał w kopalniach Ziemowit i Piast, w tej drugiej ponad 1000 górników przebywało pod ziemią, aż do 28 grudnia. Do wielotysięcznych manifestacji dochodziło w Gdańsku i Krakowie gdzie służby bezpieczeństwa PRL brutalnie rozpędzały manifestantów. Protestowali aktorzy i twórcy odmawiając występów w mediach państwowych. Zwykli obywatele nosili wpięte w ubrania oporniki jako symbol protestu. Kolportowano również ulotki i plakaty, na budynkach pojawiały się antyrządowe napisy.

Jak wyglądała sytuacja w Olsztynie w tym trudnym okresie ?

 - Protesty w Olsztynie nie odbiły się tak głośnym echem w kraju jak te na Wybrzeżu czy Śląsku, co nie znaczy, że ich nie było. Już w sierpniu 81' strajkowały Olsztyńskie Zakłady Graficzne, których pracownicy zdecydowali się do przyłączenia do ogłoszonej przez NSZZ Solidarność akcji protestacyjnej "Dni bez prasy". Powołano Komitet Strajkowy, który zdecydował o wstrzymaniu wydawania Gazety Olsztyńskiej. Mieszkańcy Olsztyna wspierali protestujących – przynosili pod bramę Zakładu żywność, kwiaty , odprawiano msze, odbywały się koncerty. Grudzień 81' przyniósł protesty na olsztyńskich uczelniach. Studenci i pracownicy Akademii Rolniczo – Technicznej protestowali na znak solidarności ze studentami radomskiej Wyższej Szkoły Inżynierskiej. Wielu żaków z ART zostało za swoją działalność skazanych wyrokami Sądu Wojewódzkiego w Olsztynie.

 

Jak Pan ocenia decyzje ówczesnych władz i sytuację w kraju ?

 

 - Z punktu widzenia prawa decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego naruszała Konstytucję, w tej kwestii nie ma wątpliwości. Jasno stwierdził to w marcu 2011r. Trybunał Konstytucyjny, który orzekł, że dekrety wprowadzające stan wojenny były niekonstytucyjne. No cóż, pokojowe wyłuskanie Polski z bloku państw socjalistycznych w roku 1981 się nie powiodło. Stan wojenny, który ostatecznie zniesiono 22 lipca 1983 roku kosztował nas prawie 100 ofiar, zakonserwował w Polsce władzę komunistyczną i oznaczał dla kraju straconą dekadę. Kolejna okazja do zmian pojawiła się dopiero wraz z reformami w ZSRR i dojściem do władzy Gorbaczowa. Wysiłek całego narodu oraz zmiany geopolityczne doprowadziły nas w końcu w 1989 roku do Okrągłego Stołu i tak upragnionej wolności.

 

 

 Łukasz Lewandowski

 

Źródło: własne

Komentarze (12)

Dodaj swój komentarz

  • F-7 2011-12-23 22:42:44 46.186.*.*
    czub. Masz problem, zostaniesz z nim na zawsze !
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • czub 2011-12-23 22:00:13 89.228.*.*
    ja tam się zastanawiam, dlaczego potem wyświetlny był mnóstwo lat teleranek zamiast generała!
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • F-7 2011-12-23 19:08:47 46.186.*.*
    Krzysztof4010. Też cię pozdrawiam świątecznie ! Życzę ci SPOKOJNYCH RODZINNYCH ŚWIĄT ! Święta Bożego Narodzenia 81r były walką o MOJE własne życie ! Wygrałem ! Moja siła życiowa była większa od POLITYCZNEJ zbrodni jaką mi zafundowano bez mojej wiedzy ! [email protected]
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • Krzysztof4001 2011-12-23 01:38:25 81.190.*.*
    F-7 W Polsce każdy patriota jest na wagę złota! Jeśli ma Pan lub Państwo spostrzeżenia,opinie, komentarze na temat obecnej sytuacji politycznej czy społecznej i ma chęć się nimi podzielić to można się kontaktować ze mną pod adresem [email protected] Możemy również omówić tło historyczne wydarzeń które ewentualnie Państwa interesują.Pozdrawiam wszystkich świątecznie!
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • F-7 2011-12-22 20:19:19 46.186.*.*
    Krzysztof widzę że nie na takiego patriotę liczyłeś ! Jestem Polakiem i Europejczykiem !
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • falkon F-7 2011-12-15 22:39:28 81.190.*.*
    Krzysztof4010. Widzę że żle mi życzysz ! Tak zwani "prawdziwi patrioci" mają swoje życie a ja mam swoje !Zbyt wielu uważa się za patriotów przez wielkie P a to NIEPRAWDA ! Nie po drodze mi z nimi ! Ja nie szukam robaków w soli ! Jakiś czas temu w Gazecie Olsztyńskiej ukazał się wywiad ze znanym jasnowidzem Krzysztofem Jackowskim, ten właśnie pan bardzo trafnie opowiedział na czym polega Polska demokracja, zgadzam się z nim całkowicie! A więc nie dam się wmanewrować w polityczne bagienko!Mięsem armatnim raz już mnie zrobiono i z wiekiem wzrosło moje zapotrzebowanie na święty spokój ! Nigdy nie mieszkałem za granicą tylko przebywałem z racji wykonywanego zawodu co nie znaczy że nie miałem takiego zamiaru, ale jakoś zrezygnowałem Najlepiej czuje się w Olsztynie i to jest chyba ? moje miejsce na ziemi ! Urzekły mnie jeziora w których pływam latem i zimą, przez co poznałem fantastycznych ludzi a mówiąc szczerze kobiety ! A tak na marginesie, zmienię swój nik falkon bo taki sam napis zobaczyłem na chińskim czosnku z biedronki ! Tak być nie może ! Muszę napisać własną autobiografię ale brak mi czasu a tak naprawdę nie wiem jak się do tego zabrać ! Może ktoś wie, udzieli rady jak zrobić ten pierwszy krok, by nie powstała kaszanka bez ładu i składu ! Lubię jak wszystko jest na swoim miejscu.Moje przyjaciółki nie posiadają talentu by udzielić mi takiej pomocy ! To by była jedyna pomoc o jaką w życiu poprosiłem kogokolwiek ! Zawsze sam jestem kowalem własnego losu, mówiąc żartem jestem jak ruska stal gniotsa nie łamiotsa, bo z natury jestem bardzo dobrym człowiekiem który unika konfliktów ! Krzysztof musisz mi wybaczyć że nie napisałem tak jak sobie życzysz, muszę się kontrolować w pisaniu o pewnych sprawach, nie kręci mnie by ktoś mnie chciał odwiedzić o 7ej rano lub jeszcze wcześniej. Bo jak mówi Rosyjskie przysłowie, u nich też bywałem; MNIEJ MÓWISZ DŁUŻEJ ŻYJESZ, tą ich ludową prawdę znam bardzo dobrze ! Pozdrawiam Krzysztof i wszystkich zainteresowanych ! F-7
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • Krzysztof4001 2011-12-14 23:07:44 81.190.*.*
    falkon,widzę,że jest Pan prawdziwym polskim patriotą,brawo!Kraj nasz potrzebuje więcej takich osób,powinien Pan moim zdaniem zacząć się udzielać politycznie i społecznie.Jednocześnie rozumiem Pańską niechęć do obecnego systemu i rozgoryczenie,ale któż może tę niechcianą rzeczywistość zmienić jeśli nie my - prawi obywatele?Widzę,że jest Pan człowiekiem o duzym bagażu doświadczeń życiowych jeśli zechce się Pan nimi podzielić z forumowiczami,to ja chętnie poczytam.Interesują mnie szczególnie lata spędzone przez Pana za granicą- proszę napisać jak Pan ocenia postępy i różnice w budowie demokracji w Polsce i innych krajach,dziękuję.
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • falkon 2011-12-14 20:27:55 81.190.*.*
    Krzysztof4001.Pisz śmiało, pytaj , od 29 lat na swoje drugie urodziny zawsze biorę urlop ! Wiedz że ci sztandarowi tak zwani "BOHATEROWIE" opiszą ci półprawdę i w dodatku wybiórczo ! Ja nie byłem bohaterem, nie miałem parcia na szkło jak się dzisiaj mówi ! Byłem i jestem pracowitym człowiekiem jakich w moim pięknym kraju jest wielu ! Moja SŁOWIAŃSKA dusza we mnie gra zawsze, wbrew wszystkim przeciwnościom i idiotyzmom politycznym , jakie jestem zmuszony znosić ! Humor mi dopisuje bo mówiąc brzydko,olałem to całe bagno i idę własnym rytmem człowieka wolnego dosłownie ! Myślę że jestem ORŁEM w moim życiu, na pewno nie byłem nigdy SĘPEM ! Piszcie pytajcie o wszystko nie znam słowa tabu! Przez ostatnie 20 lat zjeżdziłem całą Europę i wiem gdzie jest prawdziwa demokracja ! Polska demokracja to słowo tak puste jak bęben Afrykański ! Takie jest moje zdanie i każdy może dorzucić swoje trzy grosze !
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • falkon. 2011-12-14 00:47:49 81.190.*.*
    13 tego grudnia roku pamiętnego Polak się doczekał stanu wojennego A pan Jaruzelski oddychać zakazał I tak sobie honor żołnierski zamazał Kazał także strzelać do swych polskich braci Czekaj ruska świnio polak ci odpłaci W nocy przyjechali drzwi rozpi..... A naszych związkowców do więżeń pobrali Czeka siostra brata, czeka matka syna to stare sposoby zbrodniarza Stalina Płacze polska matka i polska rodzina że tu przyjdzie sowiet i nas powyrzyna Nie bój się polaku że cie wieszać mają sowiet zginie pierwszy bo mu tak pisane Idą wielkie święta wiedzą o tym dzieci że im betlejemska gwiazdka nie zaświeci Zaświeci im za to od samego rana wielka i czerwona od Moskwy przysłana Czekaj carska Moskwo, czekaj ruski chamie i tak twoja armia polaka nie złamie ! Ten wiersz zabrałem ze sobą sprzed KWK Staszic Katowice Giszowiec w 1981 w Grudniu ! Mając 18 lat zostałem sam na świecie i podjąłem pracę w kopalni węgla.To była moja pierwsza praca w życiu. Gdy nastał Stan Wojenny byłem zdezorientowany a potem mocno zbulwersowany że chcą mnie PODSTĘPNIE zabić za coś w czym nie brałem czynnego udziału , moją winą było to że jestem młodym człowiekiem ! To był wielki szok i tylko przypadek sprawił że żyję ! Nie będę opisywał jak i kto wtedy chciał mnie zamordować bo taki tekst mogą przeczytać dzieci a to byłoby dla nich niezdrowe. Pamiętam twarz oficera i bardzo niecenzuralne słowa jakie wypowiedział na mój temat ! Z perspektywy czasu widzę że chodziło tylko o WŁADZĘ ! Zwykły konflikt interesów jakich wiele z tym że nie na tak wielką skalę ! Zostałem wmanewrowany wbrew mojej woli ! Takie słowa jak Wolność, Demokracja i takie tam niby wielkie słowa nie mają dla mnie żadnego znaczenia ! Zapewne wielu się obrazi na mnie za to co napisałem ! Ale to było moje życie a ja miałem apetyt by żyć i żyję ! Od młodych lat byłem człowiekiem pracowitym i tak mi zostało do dziś ! Przez te wszystkie lata obserwowałem wielu ludzi ! Widziałem wzloty i upadki ! A ja spokojnie cierpliwie własnym rytmem działam, mam nadzieje że to co mnie spotkało dało mi apetyt by żyć co najmniej STO LAT ! A jak ktoś mnie jeszcze wnerwi to będę żył 200 lat i przetrwam tych wszystkich systemowych oszustów i hochsztaplerów ! Mam takie życiowe motto; Że cierpliwością w betonie dziurę wydłubie i to jest jedyna prawda w jaką wierzę ! Polityka to jedno wielkie oszustwo !
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • ciekawski 2011-12-13 21:41:39 88.156.*.*
    ciekawe formatowanie tekstu :D
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • Krzysztof4001 2011-12-13 20:54:28 81.190.*.*
    Ciekaw jestem jakie Pan ma wspomnienia ze stanu wojennego,prosze je opisac,pozdrawiam!
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0
  • falkon wolny jak ptak, nigdy jak Paw ! 2011-12-13 20:42:07 81.190.*.*
    Czy ktoś liczy na wspomnienia z 13-XII-81 roku ? Jeśli tak to opiszę swoje własne ! Czekam !
    Odpowiedz Przenieś Oceń: 0 0

www.autoczescionline24.pl