Dziś jest: 23.09.2025
Imieniny: Bogusława, Linusa, Tekli
Data dodania: 2025-09-23 10:07

Redakcja

Czym są choroby zakaźne i jak się rozprzestrzeniają?

Czym są choroby zakaźne i jak się rozprzestrzeniają?
Zdjęcie ilustracyjne
Fot. Materiał Partnera

Choroby zakaźne to schorzenia wywoływane przez drobnoustroje, czyli wirusy, bakterie, grzyby czy pasożyty. Od wieków towarzyszą ludzkości, zmieniają historię całych populacji i nieodwracalnie wpływają na zdrowie. Dziś, pomimo powszechności szczepień, nadal stanowią wyzwanie. Nie wszystkie są jednak śmiertelnie groźne z założenia.

reklama

Czym są choroby zakaźne?

Choroba zakaźna rozwija się wtedy, gdy do organizmu przedostają się patogeny zdolne do namnażania i wywołania reakcji chorobowej. Może to być wirus grypy, bakteria wywołująca zapalenie płuc, pasożyt powodujący malarię czy grzyb prowadzący do kandydozy. Cechą wspólną tych chorób jest możliwość przenoszenia się między ludźmi, zwierzętami, a czasem także przez wodę, żywność czy owady. Samo przeniesienie jednak nie wystarczy, bo organizm musi być jeszcze podatny na chorobę, na przykład nie mieć na nią przeciwciał albo mieć osłabioną odporność. W większości choroby zakaźne wymagają przynajmniej leczenia w domu, dlatego wizyta u lekarza i e-recepta z lekami to punkt obowiązkowy. Zaniedbane leczenie może sprawić, że trafisz do szpitala.

Jak i dlaczego tak szybko przenoszą się choroby zakaźne?

Najczęściej spotykaną drogą szerzenia się chorób zakaźnych jest droga kropelkowa. Mowa tutaj o kaszlu czy kichnięciu, które są w stanie w sekundę przenieść drobnoustroje na kolejne osoby i otoczenie. Istnieją też inne mechanizmy, na przykład kontakt bezpośredni jak przy ospie wietrznej, kontakt pośredni przez skażone powierzchnie, droga pokarmowa, typowa dla salmonellozy, kontakt seksualny (HIV, kiła). Niektóre choroby przenoszą wektory takie jak komary w przypadku malarii czy dengi czy kleszcze w przypadku boreliozy.

Na tempo rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych wpływa wiele czynników. Wysoka gęstość zaludnienia ułatwia transmisję patogenów, co widać na przykład w dużych miastach, ale i szkołach. Z kolei podróże międzynarodowe mogą przenieść wirusa w ciągu kilku godzin na inny kontynent. Niewystarczające szczepienia ochronne, brak dostępu do opieki zdrowotnej czy nieprzestrzeganie zasad higieny – to wszystko dodatkowo przyspiesza rozwój epidemii.

Choroby zakaźne a odporność

Musisz jednak pamiętać, że nie każdy kontakt z drobnoustrojem musi skończyć się chorobą. O wyniku takiego starcia decyduje stan układu odpornościowego i jego zdolność do szybkiego rozpoznania, a potem zwalczenia intruza. Dlatego niektóre osoby przechodzą infekcję lekko, a inne ciężko chorują. Osłabiona odporność, np. w wyniku przewlekłych chorób, wieku czy stresu, zwiększa podatność na zakażenia. Coś, co u jednej osoby wywoła katar, u drugiej może skończyć się pobytem w szpitalu i zagrożeniem życia, co doskonale pokazała epidemia COVID-19.

Choroby zakaźne różnią się od cywilizacyjnych, bo rozwijają się szybko, a ich potencjał do przenoszenia czyni z nich realne zagrożenie dla całych społeczności, zwłaszcza tych, w których poziom wyszczepienia jest niski, podobnie jak stan higieny. To dlatego tak ważne są profilaktyka, świadomość i odpowiedzialność, które ograniczają rozprzestrzenianie się chorób, od zwykłych przeziębień w okresie jesienno-zimowym po poważne infekcje.

Artykuł sponsorowany

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz