- Jako region potrzebujemy energii, jesteśmy zmuszeni sprowadzać ją z zewnątrz i płacimy za to najwyższe stawki w kraju. Ale wysokie wiatraki nie mogą dominować w krajobrazie Warmii i Mazur, szczególnie w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, nad Zalewem Wiślanym czy w okolicach parków krajobrazowych. Podkreślam, że nie jesteśmy przeciwni powstawaniu elektrowni wiatrowych, jednak proces ten musi być uregulowany i ściśle monitorowany, tym bardziej, że skala obaw i protestów przeciw niekontrolowanemu powstawaniu farm wiatrowych narasta. Jako samorząd województwa zwrócimy się i do naszych parlamentarzystów i do władz państwa, aby jak najszybciej ustanowić akty prawne w tym zakresie i zwiększyć nasze kompetencje planistyczne - powiedział na sesji wicemarszałek Jarosław Słoma.

Szerszej temat był omawiamy między innymi 18 kwietnia na otwartym posiedzeniu komisji rozwoju obszarów wiejskich, rolnictwa, ochrony środowiska i gospodarki wodnej sejmiku, która wypracowała ostateczną formę przyjętego dziś stanowiska.

Samorządowcy podkreślali, że zyski z energetyki wiatrowej znacząco wpływają na lokalne budżety, a większość mieszkańców nie kwestionuje tej działalności i nie odczuwa żadnych jej negatywnych skutków.

Przedstawiciele Warmińsko-Mazurskiego Biura Planowania Przestrzennego wykazali, że biorąc pod uwagę wszelkie formy ochrony przyrody niewiele jest terenów w regionie, na których mogłaby się rozwijać energetyka wiatrowa.

Przybyli na spotkanie przedsiębiorcy mówili o tym, że ten rodzaj pozyskiwania energii już generuje powstawanie nowych miejsc pracy w regionie, a w przyszłości może być ich jeszcze więcej.

Organizacje pozarządowe zrzeszone w koalicji „Bezpieczna Energia” również przedstawiały swoje postulaty, a wśród nich m.in. wyznaczenie odległości lokalizacji elektrowni wiatrowych od siedlisk ludzkich, prowadzenie stałego monitoringu zdrowia, wypłacanie odszkodowań przez lokalne samorządy związanych ze stratami ponoszonymi przez mieszkańców terenów sąsiadujących z farmami wiatrowymi.

Wszyscy na spotkaniu byli zgodni co do tego, że wartością nadrzędną jest ochrona wysokiego potencjału przyrodniczego i krajobrazowego  Warmii i Mazur. Priorytetowy model energetyki wiatrowej w przypadku naszego regionu powinien się opierać na rozwoju małych przydomowych siłowni wiatrowych.

Te wnioski zostały zawarte w oficjalnym stanowisku, którego treść przedstawiamy poniżej:

Samorząd Województwa będzie dążył do stworzenia możliwości dofinansowania tego rodzaju inwestycji ze środków unijnych na lata 2014-2020 oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.

W przypadku lokalizacji i funkcjonowania inwestycji wiatrowych o mocy powyżej 0,5 MW i o całkowitej wysokości urządzenia powyżej 30 metrów, z uwagi na oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi, należy przestrzegać następujących zasad:

1) w planach zagospodarowania przestrzennego Województwa Warmińsko-Mazurskiego należy wyznaczyć obszary wyłączone z lokalizacji inwestycji wiatrowych wraz z zasadami lokalizacji siłowni;

2) lokalizacja inwestycji wiatrowych jest możliwa wyłącznie na obszarach objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego;

3) budowa farm wiatrowych powinna następować według ścisłej reglamentacji prawnej, tj.

a) poza obszarami objętymi ochroną na mocy ustawy o ochronie przyrody,

b) poza otulinami terenów chronionych przyrodniczo i obszarami cennymi krajobrazowo,

c) w ściśle określonej minimalnej odległości od miejsc zamieszkania, brzegów rzek i jezior oraz Zalewu Wiślanego. Zarząd Województwa przygotuje i przedłoży właściwym organom państwa szczegółowe propozycje zmian prawnych w tej kwestii;

4) należy stworzyć ze środków inwestorów fundusz na demontaż i utylizację elektrowni wiatrowych po wygaśnięciu ich funkcjonowania (analogicznie jak tworzony jest fundusz likwidacji zakładu górniczego na podstawie Prawa geologicznego i górniczego);

5) należy zobowiązać gminy do rzetelnego informowania mieszkańców oraz opinii publicznej na stronach internetowych urzędów gmin na temat skutków budowy siłowni wiatrowych i ich wpływu na zdrowie społeczności lokalnej, środowisko naturalne i krajobraz, finanse gminy i społeczności lokalnej oraz turystykę.

Z dotychczasowego doświadczenia z eksploatacji farm wiatrowych wynika, że należy zdecydowanie zwiększyć zakres badań i monitoringu zdrowia mieszkańców terenów położonych w pobliżu elektrowni wiatrowych. Należy w tym celu poszerzyć kompetencje Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska do wykonywania powyższych zadań wraz z udzieleniem im dodatkowego wsparcia finansowego.

Właściwe służby ochrony środowiska powinny stworzyć rejestr istniejących i planowanych urządzeń wiatrowych, prowadzić ich stały monitoring oraz uruchomić platformę informacyjną w tym zakresie.

Aby w sposób racjonalny i w zgodzie z interesami mieszkańców, i zasadami ochrony środowiska wykorzystać energię wiatrową według wyżej opisanych zasad, wskazane jest zwiększenie uprawnień planistycznych Samorządu Województwa.