Strażackie 80 lat na Warmii i Mazurach - historia, pamięć, przyszłość [ZDJĘCIA]

Pożarnictwo w nowej Polsce

Choć początków polskiego pożarnictwa na Warmii można doszukiwać się już w 1771 roku, to po I rozbiorze Polski, który nastąpił rok później, region na 173 lata znalazł się pod administracją pruską. Dopiero po II wojnie światowej, w 1945 roku, rozpoczął się nowy rozdział strażackiej historii, który stał się głównym tematem tegorocznej konferencji. Tym bardziej, że wtedy, do tradycyjnie polskiej Warmii, dołączono jeszcze Mazury pozostające od stuleci w zasięgu żywiołu niemieckiego.

Kiedy Polska objęła jurysdykcję nad całym regionem, zwanym dzisiaj województwem warmińsko-mazurskim, strażacy, zarówno zawodowi, jak i ochotnicy, budowali od podstaw system ochrony przeciwpożarowej. Stawał się on przez lata coraz bardziej nowoczesny i skuteczny. Jak podkreślił st. bryg. Leszek Góralski, komendant powiatowy PSP w Działdowie, współpraca zawodowych strażaków z druhami Ochotniczych Straży Pożarnych jest fundamentem bezpieczeństwa mieszkańców: - Ochotnicy są zawsze na miejscu i często to oni pierwsi docierają do zdarzeń, zanim pomoc zawodowa zdąży przybyć.

Strażnik pamięci – dr Władysław Maria Świeczkowski

Podczas konferencji szczególną uwagę poświęcono postaci dr Władysława Marii Świeczkowskiego, wieloletniego badacza historii strażactwa na Warmii i Mazurach, działacza Związku Ochotniczych Straży Pożarnych oraz przewodniczącego Komisji Historycznej Oddziału Wojewódzkiego PSP. Dzięki jego publikacjom, m.in. dysertacji: Ochotnicze Straże Pożarne w latach 1944-1959, młodsze pokolenia strażaków mogą czerpać inspirację z przeszłości i pielęgnować tradycję w duchu wartości, które od pokoleń budują tę społeczność.

Profesor Norbert Kasparek, dyrektor olsztyńskiego Archiwum, podkreślił znaczenie pracy dr Świeczkowskiego: - Był jednym z nas, żyliśmy jego światem, jego pasją dokumentowania strażackiej historii. Chciał zachować pamięć o tych, którzy poświęcili swoje życie w służbie innym.”W ramach konferencji odbyła się także promocja jego ostatniej książki Z uwarunkowań działalności pożarniczej w województwie olsztyńskim w latach 1945-1975, wydanej pośmiertnie.

OSP – fundament społeczności lokalnych

Jak podkreśliła dh Sylwia Jaskulska z OSP Linowo, na co dzień wicemarszałek województwa warmińsko-mazurskiego a poza tym wiceprezes zarządu wojewódzkiego OSP na Warmii i Mazurach, OSP to nie tylko jednostki ratownicze, ale także społeczność zbudowana na wartościach takich jak współpraca, zaangażowanie i pomoc drugiemu człowiekowi: - Tam, gdzie jest straż, tam jest życie. Niezwykle ważne jest, że młodzi garną się do nas. Chcą działać, rozwijać się i kiedyś staną do prawdziwych akcji.

Wspomniano także o wyzwaniach finansowych, które stoją przed strażakami – zarówno ochotnikami, jak i zawodowymi. Dh Gustaw Marek Brzezin, senator RP i prezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP w Olsztynie, zaznaczył konieczność rozdzielenia wsparcia między struktury rządowe i samorządowe, podkreślając ogromne nakłady potrzebne na rozwój i modernizację jednostek OSP: - Budżet strażacki to miliony złotych, które muszą zostać podzielone tak, aby zarówno jednostki Państwowej Straży Pożarnej, jak i OSP mogły skutecznie funkcjonować.

Strażacy – pierwsi w akcji

Konferencja była także okazją do dyskusji o roli OSP w sytuacjach kryzysowych. W kontekście pandemii i wojny w Ukrainie druhowie udowodnili, jak nieoceniona jest ich obecność w lokalnych społecznościach. Nowa ustawa o obronności cywilnej jeszcze bardziej podkreśla znaczenie jednostek OSP w krajowym systemie bezpieczeństwa.

Strażacy, zarówno zawodowi, jak i ochotnicy, pozostają niezawodną podporą bezpieczeństwa mieszkańców regionu. Jak podsumował dh Leszek Góralski: - Straż zawodowa nigdy sobie bez ochotników nie poradzi. To oni są na miejscu i ratują ludzi w pierwszych minutach po wypadku.

Tradycja, która trwa

Konferencja nie była tylko okazją do wspomnień, ale także do refleksji nad przyszłością. To, co zaczęło się 80 lat temu, nadal się rozwija. Nowe pokolenia druhów przejmują strażackie wartości, budując przyszłość na fundamentach historii.

Jednym z punktów uroczystości było wręczenie nagród finalistom konkursu „Jak feniks z popiołów - skąd Twój ród?”, który odbył się pod patronatem marszałka województwa warmińsko-mazurskiego, Marcina Kuchcińskiego. Nagrody i pamiątkowe dyplomy trafiły do Grzegorza Podolaka, Danuty Konopnickiej oraz Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej z OSP Stare Juchy w składzie: Marysia Urbanowicz, Michalina Stecewicz, Bartosz Tylman, Emilia Kulesz, Nela Olechno, Maciej Łoniewski.