Co wiesz o Olsztynie? Mamy pytania i odpowiedzi z finału konkursu organizowanego przez MOK

Konkurs „Co ty wiesz o Olsztynie...” zorganizował Miejski Ośrodek Kultury z okazji 668. urodzin miasta. W eliminacjach udział wzięło ponad 20 osób. Nad przebiegiem konkursu czuwali eksperci w składzie: prof. dr hab. Stanisław Achremczyk, Joanna Piotrowska, Rafał Bętkowski i Artur Sobiela. Do finału przeszło trzech uczestników: Magdalena Wałkuska, Piotr Łuński i Jerzy Popiołek. Najlepsza okazała się Magdalena Wałkuska i to do niej trafiła główna wygrana w wysokości 3 tys. zł.

W ubiegłym tygodniu w artykule Sprawdź swoją wiedzę o Olsztynie! Mamy pytania i odpowiedzi z konkursu organizowanego przez MOK (część I) opublikowaliśmy pytania i odpowiedzi z eliminacji konkursu „Co ty wiesz o Olsztynie...”.

Teraz poniżej przedstawiamy pytania i odpowiedzi z finału konkursu.

1. W której z dzielnic Olsztyna znaleziono pierwsze ślady działalności człowieka?

Odpowiedź: W Kortowie (7800-7600 p.n. Ch.)

2. 4 maja 1378 roku Kapituła warmińska wystawiła przywilej pozwalający na założenie Nowego Miasta w Olsztynie. Obecnie obszar ten znajduje się w dzielnicy Stare Miasto. Jak nazywa?

Odpowiedź: Targ Rybny

3. Na mocy II pokoju toruńskiego, kończącego wojnę 13-letnią, Olsztyn z Warmią znalazł się w granicach Królestwa Polskiego. W jakich latach się w nich znajdował?

Odpowiedź: 1466-1772

4. Po pobycie Kopernika w Olsztynie pozostała na zamku wyjątkowa pamiątka – jaka?

Odpowiedź: Tablica astronomiczna

5. W XVIII wieku działał w Olsztynie znakomity złotnik. W olsztyńskiej katedrze wisiała wieczna lampa, jego dzieło, dziś znajdujące się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur. Podaj imię i nazwisko złotnika.

Odpowiedź: Jan Krzysztof Geese

6. W którym wieku ulokowano w Olsztynie centralne warmińskie więzienie?

Odpowiedź: W 1732 roku przyjęło pierwszych więźniów (dotrwało do 1780 roku)

7. Jaką nazwę urzędową do roku 1945 r. nosiła wioska Jaroty?

Odpowiedź: Jomendorf

8. Czyj pomnik odsłonięto przed budynkiem Królewskiego Gimnazjum w Olsztynie na początku XX stulecia? Co znajduje się obecnie w budynku?

Odpowiedź: pomnik Wilhelma I; I LO

9. Podaj datę utworzenia rejencji olsztyńskiej. Gdzie znajdowała się w Olsztynie pierwsza siedziba rejencji?

Odpowiedź: 1905; kamienice nr 3 i 4 przy dzisiejszym pl. Bema

10. Na przełomie XIX i XX w. w Olsztynie wystawiano przedstawienia teatralne w języku polskim. Jakie stowarzyszenie zajmowało się ich organizacją? Podaj nazwę.

Odpowiedź: Towarzystwo Polsko-Katolickie „Zgoda”

11. Jak nazywał się burmistrz za którego kadencji dokonano w Olsztynie separacji gruntów komunalnych? Jaką nazwę nosił założony przez niego w następstwie owej separacji majątek?

Odpowiedź: Jakub Rarkowski; Kortau

12. Jak do 1945 r. nazywała się ul. Lubelska? Dlaczego ją tak nazwano?

Odpowiedź: Karl-Roensch-Strasse; od nazwiska przewodniczącego rady miejskiej z lat 1895-1919, którego fabryka działała przy tej ulicy

13. Największą inwestycją międzywojennego Olsztyna była budowa północnego skrzydła Starego Ratusza. W którym roku została ona zrealizowana i jakim celom służyć miała budowla?

Odpowiedź: 1927; wzorcowa biblioteka miejska

14. Jednym z najstarszych na świecie, działających nieprzerwanie od niemal 100 lat kinem było olsztyńskie kino Awangarda. Jak się nazywało i kiedy zostało założone?

Odpowiedź: Luisen-Theater; założone w 1910 przy ul. Staromiejskiej

15. W którym roku i gdzie odbyło się w Olsztynie prawykonanie „Hymnu Warmińskiego” Feliksa Nowowiejskiego?

Odpowiedź: 2 czerwca 1920; sala restauracji Schlossgarten przy dzisiejszej ul. Okopowej

16. W 1906 r. władze Olsztyna do dyskusji nad rozbudową miasta zaprosiły wybitnego urbanistę niemieckiego, współwydawcę pierwszego na świecie czasopisma poświęconego urbanistyce. Podaj jego nazwisko.

Odpowiedź: Theodor Goecke

17. W którym roku zginął popularny kierowca rajdowy Marian Bublewicz?

Odpowiedź: 1993

18. Jak nazywał się zmarły w 1982 roku patron jednej z olsztyńskich ulic, autor książki „Polscy i niepolscy Prusacy”?

Odpowiedź: Edward Martuszewski

19. Przy jakiej ulicy znajduje się w Olsztynie cmentarz poległych żołnierzy armii radzieckiej?

Odpowiedź: Ulica Szarych Szeregów

20. W jaki sposób w Kortowie upamiętnione są dwa ośrodki akademickie z kadry których rekrutowała się profesura Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie?

Odpowiedź: Nazwy placów: pl. Cieszyński i pl. Łódzki

21. Jak nazywały się dwie członkinie służby przeciwpożarowej OZOS, które zginęły 27 czerwca 1971 roku, walcząc z pożarem rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach?

Odpowiedź: Danuta Rudzińska, Janina Wojtowicz

22. W którym miejscu pojawił się pierwszy olsztyński bankomat?

Odpowiedź: W olsztyńskim „Stomilu”

23. W którym miesiącu 1945 roku wojska radzieckie opuściły Olsztyn?

Odpowiedź: 4 sierpnia

24. Jak właściwie nazywał się znany olsztyński malarz Hieronim Skurpski?

Odpowiedź: Herman Karl Schmidt

25. Czyj pomnik – rzeźbione popiersie – znajduje się przed dawnym gimnazjum męskim, dzisiejszym I Liceum Ogólnokształcącym?

Odpowiedź: Adama Mickiewicza

26. Nie jest to dzieło powstałe dla zaspokojenia potrzeb artystycznych, ale jednak wciąż jest to dzieło w technice malowidła ściennego i to ręki samego Mikołaja Kopernika. O czym mowa – jak określa się ten obiekt i gdzie dokładnie się znajduje?

Odpowiedź: tablica astronomiczna / krużganki zamku / północne skrzydło zamku

27. Jaką funkcję pełniła pierwotnie wieża, w której dziś mieści się obserwatorium astronomiczne?

Odpowiedź: wieża ciśnień/wodociągowa wieża ciśnień/miejska wieża ciśnień

28. Wysoka Brama, parafialny kościół Świętego Jakuba, zamek kapituły – na który wiek datuje się zrąb ich budowy?

Odpowiedź: wiek XIV

29. Wieża olsztyńskiego zamku jest prostopadłościenna czy cylindryczna – na planie czworoboku czy koła?

Odpowiedź: Jest i taka, i taka, bo u podstawy jest na rzucie kwadratu, a w wyższych kondygnacjach na rzucie koła

30. W ostatnich latach dzięki badaniom i pracom konserwatorskim zaczęto odkrywać dekoracje malarskie – ornamenty, postaci ludzkie, pejzaże – we wnętrzach olsztyńskich kamienic, np. w kamienicy przy ul. Kętrzyńskiego 6 czy ul. Warmińskiej 7. W jakich dokładnie częściach budynków znajdują się te dekoracje?

Odpowiedź: na klatkach schodowych

31. W jaki sposób Otto Naujack „podpisał” swoją kamienicę, dzisiejszą siedzibę MOK-u, zaznaczając wyraźnie, że jest jej właścicielem?

Odpowiedź: na szczycie elewacji bocznej (od strony dzisiejszej ul. Mrongowiusza) znajdują się inicjały O.N.

32. Witraże, malarskie dekoracje wnętrz, sztukaterie, elementy snycerskie – tak zdobiono w wieku XIX i na początku XX kamienice, budynki użyteczności publicznej i te pełniące funkcje sakralne. Jest w Olsztynie nawet i całkiem dobrej jakości mozaika. Gdzie znajduje się przedstawienie o tematyce sakralnej wykonane na początku XX wieku w technice mozaikowej?

Odpowiedź: nad wejściem/nad drzwiami głównymi/w portalu/w fasadzie do kościoła NSPJ/kościoła przy ul. Kopernika

33. W olsztyńskim środowisku artystycznym lat 60.-70. XX w. pracował malarz, rysownik, grafik, który wyróżnił się między innymi sukcesem w międzynarodowym konkursie na plakat jubileuszu odległego Rio de Janeiro. Jego obrazy z widokami miast przez lata zdobiły kawiarnię Staromiejską. Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne „Pojezierze” opublikowało poświęcony mu album monograficzny. Jak nazywał się ten, młodo zmarły, artysta?

Odpowiedź: Henryk Mączkowski

34. Kto jest autorem/autorką rzeźby „Ryba z dzieckiem” z fontanny w Parku Podzamcze?

Odpowiedź: Balbina Świtycz-Widacka

35. Na wykuszach na elewacji wzdłuż ul. 1 Maja znajdują się płaskorzeźby personifikacji żywiołów. Żywiołowi powietrza towarzyszy pewien charakterystyczny w kształcie obiekt. O jaki rodzaj obiektu chodzi?

Odpowiedź: Sterowiec