Do stołu zasiadano, gdy wzeszła pierwsza gwiazda. Warmińsko-mazurski stół wigilijny różnił się znacznie od ogólnopolskiego. Nie było tu zwyczaju wkładania sianka pod obrus, łamania się opłatkiem, dwunastu potraw, a kolacja nie była postna. Na stole stawiano pieczoną gęś, kiełbasy drobiowe, chleb pieczony w szerokich, prostokątnych formach i smarowany po wierzchu rozmąconym jajkiem, aby miał lśniącą skórkę oraz różne ciasta, w tym koniecznie pierniki, marcepany i fafernuchy – rodzaj pierników przyprawionych pieprzem spożywanych jako zakąska do piwa. Pod choinką lub przed każdym z biesiadników stał talerz napełniony jabłkami, u zamożniejszych pomarańczami, cukierkami, orzechami i ciastem.
Warto spróbować:
Gwiazdki cynamonowe
Potrzebujemy 50 dag cukru, 50 dag migdałów, 8 białek, cynamon do smaku, opłatki
Białka ubić na sztywną pianę, odmierzyć 8 łyżek i odstawić do chłodu. Migdały razem ze skórką zemleć.
Ubitą pianę wymieszać z cukrem, dodać według uznania migdały i cynamon, ciasto rozwałkować na grubość pół centymetra. Wykrawać gwiazdki, położyć na opłatki i posmarować zachowanym białkiem. Upiec w średnio nagrzanym piekarniku na jasny kolor.
Pierniczki ,,Altniederrunger”
Potrzebujemy 50 dag cukru, 25 dag miodu, 15 dag masła albo smalcu, 1,5 kg mąki, 25 dag syropu, 1 torebki przyprawy do piernika, dwóch jajek, 20 dag sody, pół filiżanki rumu
Miód, syrop, cukier i tłuszcz rozgrzać, dokładnie wymieszać i ostudzić. Mąkę, przyprawy i jajka zagnieść razem z masą miodową. Sodę rozpuścić w rumie i na końcu dodać do ciasta. Wyrabiać bardzo starannie. Odłożyć na kilka dni w chłodne miejsce. Blachę natłuścić, oprószyć mąką, włożyć rozwałkowane ciasto, posmarować jajkiem i piec około 30 minut w umiarkowane temperaturze. Ozdobić migdałami, orzechami lub owocami kandyzowanymi. Z ciasta można też upiec drobne pierniczki i polukrować.
Poncz bożonarodzeniowy
Potrzebujemy: 1 butelki wina mozelskiego, pół butelki rumu, 1 butelki wody, 25 dag cukru, cytrynę
Zagotować wodę z cukrem i skórką cytrynową. Wino lekko podgrzać (nie gotować!) i na końcu dodać rum. Wszystko wymieszać i zakwasić do smaku cytryną. Podawać na gorąco.
Mazurski chleb bożonarodzeniowy
Potrzebujemy 20 dag mąki i 20 dag masła, 20 dag cukru, 5 jajek, 10 dag tartych migdałów; do posypania: 5 dag tartych migdałów i 5 dag cukru
Masło i cukier utrzeć na gładką masę. Wymieszać kolejno z żółtkami, migdałami i przesianą mąką. Na końcu dodać ubitą pianę. Ciasto rozłożyć równomiernie na blasze wysmarowanej tłuszczem. Na wierzchu posypać posiekanymi migdałami i cukrem i upiec na złoty kolor. Ciepłe ciasto pokroić w ukośne prostokąty.
Kuch z kruszonką
Potrzebujemy: 50 g drożdży, szklanka mleka, 40 dag cukru, 70 dag mąki, dwóch jajek, 50 dag margaryny, sól, cytrynę, 15 dag rodzynek (sułtanek), 5 dag masła
Z drożdży, połowy mleka, łyżeczki cukru i sześciu łyżek mąki zrobić zaczyn i zostawić w ciepłym miejscu. Gdy będzie gotowy, wlać do miski i dodać 50 dag mąki, 25 dag margaryny, jajka, 20 dag cukru, otartą skórkę z cytryny, szczyptę soli, resztę mleka. Długo wyrabiać i klepać, aż w cieście pojawią się pęcherzyki powietrza. Na koniec dodać rodzynki.
Ciasto włożyć do natłuszczonej blachy i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Z 25 dag margaryny, 20 dag cukru, 25 dag mąki i soku z cytryny rękoma wyrobić drobne zacierki kruszonki (można dodać trochę zmielonych migdałów). Dobrze wyrośnięte ciasto posmarować rozpuszczonym masłem i posypać kruszonką. Piec w dość gorącym piecu przez 25-30 minut.
Informacje o bożonarodzeniowych zwyczajach kulinarnych pochodzą z materiałów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Wszystkie przepisy (oraz mnóstwo innych) można znaleźć w książce ,,Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur” Małgorzaty K. Jankowskiej-Buttitty (wyd. Jaworowy Dwór, 2007 r.). Informacje o regionalnej kuchni można też znaleźć w książce ,,Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich” (wstęp – Rafał Wolski, wybór przepisów – Tadeusz Ostojski), wyd. Baobab i Retman, 2006 r.
Komentarze (1)
Dodaj swój komentarz