Biblijny Mojżesz z rogami w olsztyńskiej katedrze. Dlaczego? [ZDJĘCIA]

Bazylika konkatedralna św. Jakuba Apostoła przy ulicy Staszica w Olsztynie została zbudowana w drugiej połowie XIV wieku. W 1807 roku, podczas wojen napoleońskich, Francuzi zamknęli w nim półtora tysiąca jeńców rosyjskich, a ci, broniąc się przed ostrym mrozem, spalili tu wszystko, co mógł strawić ogień. Mimo to zachowało się w kościele trochę zabytków ruchomych z okresu gotyku, renesansu i baroku.

W tym materiale przyjrzymy się późnorenesansowemu tryptykowi Ukrzyżowania z 1575 roku, który znajduje się w prawej nawie. W jego głównym polu, obok Jezusa, stoi... rogaty Mojżesz. Dlaczego jednak ma on przyprawione owłosione rogi?

Jak się okazuje, za ten "diabelski detal" odpowiedzialny jest święty kościoła katolickiego Hieronim ze Strydonu, autor łacińskiego przekładu Wulgaty, czyli Biblii z IV wieku, która wprawdzie miała wielu krytyków to była najważniejszym tekstem dla średniowiecznej Europy Zachodniej.

Oryginalny tekst mówi o Mojżeszu, który powraca z góry Synaj opromieniony obecnością Boga. Niestety, św. Hieronim błędnie przełożył hebrajskie słowo "qaran" (promienieć) jako łacińskie "cornatus" (rogaty), podcas gdy poprawne jego tłuamczenie to "coronata" (promieniejący).

W Biblii spod ręki Jakuba Wujka w księdze Wyjścia 34:29, czytamy natomiast:

A gdy schodził Mojżesz z góry Synaj, trzymał dwie tablice świadectwa, a nie wiedział, że twarz jego była rogata z społeczności mowy Pańskiej.

W przekładzie Nowego Świata ten fragment brzmi następująco:

Potem Mojżesz zszedł z góry Synaj, trzymając w ręku dwie tablice ze Świadectwem. Nie wiedział jednak, że po rozmowie z Bogiem jego twarz promieniała blaskiem.

Mojżesz z rogami to bardzo częsty motyw rzeźb. Najsłynniejszy posąg dłuta Michała Anioła, ukazujący w ten sposób tę postać, znajduje się w rzymskiej Bazylice św. Piotra w okowach (Basilica di San Pietro in Vincoli a colle oppio). Tyle, że rogi Mojżesza w wersji Michała Anioła, to zaledwie małe guzy, natomiast w bazylice pw. św. Stanisława w Lublinie są to okazałe, długie i poskręcane rogi.